پرسشنامه ابعاد ساختار سازمانی وود(2005): ابعاد ساختار سازمانی شامل عناصر اساسی است که چارچوب، سلسله مراتب و روابط درون یک سازمان را تعریف می کند. این ابعاد درک جامعی از نحوه توزیع و هماهنگی اختیارات، ارتباطات و تصمیم گیری ارائه می دهند. در اینجا ابعاد کلیدی ساختار سازمانی آمده است:
1. **سلسله مراتب و زنجیره فرماندهی**: این بعد به سطوح اقتدار و نظم عمودی قدرت در درون سازمان اشاره دارد. روابط گزارش دهی و جریان تصمیم گیری از مدیریت عالی به سطوح پایین را تشریح می کند.
2. **دامنه کنترل**: گستره بعد کنترل مربوط به تعداد زیردستان یا بخش هایی است که مستقیماً به یک مدیر گزارش می دهند. بر سطح نظارت، کارایی ارتباطات و میزان نظارت مدیریتی تأثیر می گذارد.
3. **تمرکز در مقابل تمرکززدایی**: این بعد به میزان تمرکز اختیارات تصمیم گیری در بالای سازمان (تمرکز) یا پراکندگی در سطوح مختلف (تمرکززدایی) مربوط می شود. بر چابکی، پاسخگویی و توانمندسازی در سازمان تأثیر می گذارد.
4. **رسمی سازی**: رسمی سازی به میزان رواج قوانین، رویه ها و استانداردسازی در سازمان اشاره دارد. بر ثبات، پیش بینی پذیری و میزان استقلال کارکنان در اجرای نقش هایشان تأثیر می گذارد.
5. **بخشی سازی**: این بعد دربرگیرنده نحوه گروه بندی فعالیت ها و منابع سازمان در بخش ها یا واحدهای مجزا بر اساس عملکردها، محصولات، جغرافیا یا بخش های مشتری است. بر تخصص، هماهنگی و جریان های ارتباطی تأثیر می گذارد.
6. **ساختارهای ماتریسی و تیم های متقابل**: وجود ساختارهای ماتریسی یا تیم های متقابل، بعد از پیچیدگی را به ساختار سازمانی معرفی می کند، زیرا شامل روابط گزارش دهی دوگانه و همکاری در خطوط عملکردی یا پروژه محور است.
7. **مکانیسم های ادغام و هماهنگی**: این بعد شامل مکانیسم های رسمی و غیررسمی است که برای ادغام فعالیت ها در بخش های مختلف سازمان، مانند گروه های وظیفه، کمیته ها، نقش های رابط یا سیستم های اطلاعاتی استفاده می شود.
پرسشنامه ابعاد ساختار سازمانی
8. **آرایش فضایی**: آرایش فضایی به چیدمان فیزیکی و توزیع واحدهای سازمانی، دفاتر و تأسیسات اطلاق می شود. می تواند بر الگوهای ارتباطی، همکاری و دسترسی تأثیر بگذارد.
9. **جایگزینی فرهنگی**: بعد تعبیه فرهنگی نشان دهنده چگونگی ادغام ارزش ها، هنجارها و باورهای سازمانی در ساختار، تأثیرگذاری بر رفتار، تصمیم گیری و مشارکت کارکنان است.
10. **انطباق پذیری و انعطاف**: درجه ای که ساختار سازمانی می تواند با تغییرات در محیط بیرونی یا پویایی داخلی سازگار شود، یک بعد مهم است که بر نوآوری، پاسخگویی و چابکی استراتژیک تأثیر می گذارد.
درک این ابعاد از ساختار سازمانی برای طراحی و همسویی ساختار با استراتژی، اهداف و نیازهای عملیاتی سازمان ضروری است. همچنین نقش مهمی در شکل‌دهی فرهنگ سازمانی، جریان‌های ارتباطی، فرآیندهای تصمیم‌گیری و اثربخشی کلی در دستیابی به نتایج مطلوب دارد.
پرسشنامه ساختار سازمانی بوکاریا (2006)
فصل دوم پایان ساختار سازمانی بعد مالی
پرسشنامه ابعاد ساختار سازمانی وود(2005)
پرسشنامه ابعاد ساختار سازمانی توسط وود و همکاران در سال 2005 طراحی شده است.در 22 سوال در 2 مولفه می باشد.سوالات بر اساس طیف لیکرت نمره گذاری شده است (خیلی کم تا خیلی زیاد) و الفای کرونباخ به دست امده بالی 0/70 می باشد.
پرسشنامه ساختار سازمانی (رابینز؛1989)
پرسشنامه ساختار سازمانی توسط رابینز در سال1989 ساخته شد و دارای 24 سوال در 3 بعد می باشد.و بر اساس طیف لیکرت (خیلی کمتا خیلی زیاد) نمره گذاری شده است و الفای کرونباخ به دست آمده بالای 0/70 می باشد
