پرسشنامه فرهنگ سازمانی بر اساس مدل گوفیو جونز (1996)

پرسشنامه فرهنگ سازمانی  برا اساس مدل گوفیو جونز در سال1996 ساخته شده و برای سنجش میزان فرهنگ سازمانی در سازمان­هاساخته و از دو قسمت و 14 سوال تهیه شده است که هر بخش دارای 7 سوال می باشد. قسمت اول میزان اجتماعی بودن و قسمت دوم میزان انسجام را می سنجد.جدول (1) سوالات فرهنگ سازمانی را به تفکیک دو بعد نشان می دهد.در اين پرسشنامه از پاسخ دهندگان خواسته مي­شود تا عقايد خودشان دربارۀ هر گويه را بر روي يک مقياس سه درجه­اي (بالا، متوسط، کم) مشخص کنند و از این طریق نوع  فرهنگ سازمانی حاکم بر سازمان خود را که در جدول(2) نشان داده شده،مشخص میکنند.

جدول (1) : توزیع سوالات پرسشنامه فرهنگ سازمانی گوفی و جونز در قالب شاخص ها

جدول(2) : انواع فرهنگ سازمانی از دیدگاه گوفی و جونز

تعریف مفهومی متغییر پرسشنامه :

پرسشنامه استاندارد فرهنگ سازمانی: فرهنگ الگویی از مفروضات مشترک است که گروه  آن را فرا می گیرد، به طوری که مشکلات انطباق پذیری خارجی و هماهنگی داخلی گروه را حل می کند و به سبب عملکرد و تاثیر مثبتش معتبر دانسته می شود و از این جهت به مثابه روش صحیح ادراک، تفکر و احساس  در خصوص آن مشکلات گروه، به اعضای جدید آموزش داده می شود (عسگریان، 1388: 102).

که شامل دو بعد اجتماعی بودن (به روابط دوستانه، غیر رسمی و همراه با صداقت در میان اعضای یک سازمان اشاره دارد) و انسجام ( فقط در راستای اهداف سازمان و بدون روابط غیر رسمی و شخصی عمل می­کند) این دو بعد طیف وسیعی از رفتار انسان را به تصرف خود در می­آورند به همین خاطر سبب به وجود آمدن چهار نوع فرهنگ سازمانی متفاوت شده­اند(نعمتی، 1393). جدول زیر این چهار فرهنگ سازمانی راکه بر اساس اندازه­گیری این دو بعد انجام گرفته را نشان می­دهد.

تعریف عملیاتی متغییر پرسشنامه

اجتماعی بودن: میزان اجتماعی بودن از طریق سوال های 1 تا 7 پرسشنامه استاندارد فرهنگ سازمانی سنجیده می شود.

انسجام: میزان انسجام از طریق سوال های 8 تا 14 پرسشنامه استاندارد فرهنگ سازمانی سنجیده می شود.

مولفه های پرسشنامه :

فرهنگ سازمانی

که شامل دو بعد اجتماعی بودن (به روابط دوستانه، غیر رسمی و همراه با صداقت در میان اعضای یک سازمان اشاره دارد) و انسجام ( فقط در راستای اهداف سازمان و بدون روابط غیر رسمی و شخصی عمل می­کند) این دو بعد طیف وسیعی از رفتار انسان را به تصرف خود در می­آورند به همین خاطر سبب به وجود آمدن چهار نوع فرهنگ سازمانی متفاوت شده­اند(نعمتی، 1393). جدول زیر این چهار فرهنگ سازمانی راکه بر اساس اندازه­گیری این دو بعد انجام گرفته را نشان می­دهد.

انواع فرهنگ سازمانی بر اساس مدل مفهومی گوفی و جونز (1996)

سازمان­های شبکه­ای: این سازمان دارای سطوح بالای اجتماعی بودن می­باشد که عملکرد مدیران بر اساس همکاری شکل می­گیرد و روابط افراد صمیمی و دوستی­ها بسیار نزدیک است. در جامعه شبکه محور هیچ گونه سلسله مراتبی دیده نمی­شود بلکه دوستانی مطمئن هستند و این تیم دوستی سبب ایجاد انعطاف در این سازمان می­شود افراد به صورت زیرگروه ها برای رسیدن به اهداف زمان زیادی را با یکدیگر صرف می­کنند (Ahmadi et al, 2012 ;Goffe & Gareth, 1996, p. 137).

سازمان­های مالی یا ملاحظه­گر: تمام روابط در این سازمان­ها بر اساس موضوعات کاری متمرکز است. اولویت­ها از طریق مدیران ارشد و از طریق پذیرش بی­چون و چرای افراد اجرا می­شوند. (Ahmadi et al, 2012 ;Goffe & Gareth, 1996, p. 141).

سازمان­های جدا شده: افراد این سازمان­ها به ندرت خارج از سازمان با یکدیگر روابط کاری دارند. این سازمان نسبت به کسانی که در سازمان سخت کار می­کنند منصفانه عمل می کنند و درباره آنها استانداردها را رعایت می­کنند. این نوع سازمان ها تحت شرایط کاری که تغییرات سریع و فراوان باشد و زمانی که ماهیت اهداف و رقابت واضح باشد به طور کارآمدی عمل می­کند (Ahmadi et al, 2012 ;Goffe & Gareth, 1996, p. 141).

سازمان­های گروهی یا جمعی: این گونه سازمان­ها دارای رشد سریع و زیاد هستند. کارکنان این سازمان دوستی­های خیلی نزدیکی با یکدیگر دارند و ساعت­ها دوستانه با یکدیگر کار می­کنند. حس همبستگی به بالاترین حد خود می­رسد و اغلب اهداف در راستای منافع جمعی شکل گرفته اند. موفقیت در این سازمان­ها تلاشی ناشی از حرکت، مدیریت ریسک، استفاده خلاقانه از فناوری است. که با همکاری متقابل گروه­های کاری صورت گرفته و موفقیت سازمانی بخاطر همبستگی و انسجام افراد سازمان است و در نهایت موفقیت از آن کارکنانی است که متعهد به اهداف استراتژیک هستند. (Goffe & Gareth, 1996, p. 143)