پرسشنامه سبک های حل تعارض زوجین

پرسشنامه سبک های حل تعارض زوجین : انواع راهبردهای مدیریت یا حل تعارض اطلاق می شود که شخص تمایل دارد در وضعیت تعارضی از آن ها استفاده کند (رحیم، 1983؛ تینگ تامی و همکاران، 2000).

توصیف مختصر سبک های حل تعارض

پرسشنامه استاندارد سبک های حل تعارض رحیم توسط رحیم (1983) برای اندازه گیری سبک های حل تعارض ساخته شده است. این پرسش نامه مکانیزمی برای اندازه گیری پنج شیوه ای است که افراد به تعارض پاسخ می دهند. پنج سبک تعارض شناسایی شده ریشه در کارهای لک و موتون (1964) دارد. رحیم و بونوما (1979) به صورت گسترده ای از این پرسش نامه استفاده کرده اند و آن ها این ابزار را در همه حوزه های پژوهش در حوزه علوم انسانی معتبر دانسته اند (هن اینگ، 2003). پرسش نامه ROCI-II دارای سه نسخه است که نسخه A دارای 35 ماده و نسخه دوم و سوم دارای 28 ماده و پنج خرده مقیاس است که هر خرده مقیاس یک سبک حل تعارض بین فردی را نشان می دهد. پنج سبک حل تعارض عبارتند از: سبک یکپارچگی (دارای 7 عبارت، سبک مسلط (دارای 5 عبارت)، سبک ملزم شده (دارای 6 عبارت)، سبک اجتناب کننده (دارای 6 عبارت)، و سبک مصالحه (دارای 4 عبارت) است. نسخه فعلی پرسش نامه نسخه B است. این ابزار برای بررسی تعارض در سازمان های مالی طراحی شد، مطالعات نشان داد که این ابزار را می توان در سایر زمینه های حل تعارض بین فردی مثل خانواده، دوستان و همشیره ها به کار گرفت (هاموک و همکاران، 1990؛ هنگ لیم، 2000؛ باباپور، 1385؛ حقیقی، 1389).

سبک های حل تعارض

دانلود پرسشنامه سبک های حل تعارض بر طبق دیدگاه رحیم (1983) شامل پنج سبک می شود که نگرانی نسبت به خود و نگرانی نسبت به دیگران در هنگام حل تعارض اساس این تقسیم بندی است.

سبک یکپارچگی: مستلزم اهمیت نگرانی های خود و نگرانی های دیگران است. این سبک مستلزم تشریک مساعی بین دو طرف است، مثل گشودگی، مبادله اطلاعات، بررسی تفاوتها و یافتن راه حل قابل قبول برای هردو طرف می باشد. افراد در استفاده از این سبک هم به مشارکت و هم هم به ابراز وجود می پردازند. بنابراین تعارض با توجه تفاوتها و جستجوی راه حل های جدید به صورت سازنده رفع می شود. در نهایت یک وضعیت برنده – برنده پیش میآید (گودوین، ۲۰۰۰). این سبک با حل مسأله مرتبط است (موریتا، ۲۰۰۳). باباپور (۱۳۸۵)، در پژوهش خود از این سبک تحت عنوان سبک همراهانه یاد می کند.

 سبک ملزم شده (متعهد شده): مستلزم اهمیت پایین به نگرانی های خود و اهمیت دادن بالا به به نگرانیهای دیگران است، تلاش برای کاستن تفاوتها و تأکید کردن بر اشتراکات به منظور راضی کردن دیگران، همچنین از دیگر مشخصه های این سبک می توان به عدم ابراز وجود و مشارکت در حلی تعارض اشاره نمود. در این سبک فرد توجه پایینی به وضعیت خود دارد. بنابراین تعارضی به عنوان یک موقعیت بازنده- برنده دیده می شود. باباپور(۱۳۸۵)، در پژوهش خود از این سبک تحت عنوان سبک مهربان نانه یاد می کند.

سبک مسلط: به وسیله اهمیت دادن زیاد نگرانی های به خود و اهمیت دادن پایین به نگرانی های دیگران مشخص می شود. این سبک به عنوان یک سبک رقابتی شناخته شده است. در این سبک رفتار افراد تحمیل کننده است. در این سبک فرد تلاش می کند به اهدافش دست یابد، بدون این که برای دیگران اهمیتی قائل شود. افراد در استفاده از این سبک به وسیله مشارکت پایین و ابراز وجود شناخته می شوند. در این سبک یک وضعیت رقابتی برنده – بازنده پیش میآید.

سبک اجتنابی:  با اهمیت دادن پایین نگرانیهای به خود و دیگران مشخص می شود. معمولاً با با کناره گیری توام است، در این سبک مسؤولیت را به شخص دیگر واگذار می شود، دور ماندن از تعارض، چشم پوشی از عدم توافق، خون سرد بودن و خنثی باقی ماندن از دیگر ویژگیهای این سبک است. افراد در این سبک به عدم مشارکت و عدم ابراز وجود می پردازد. بنابراین یک وضعیت بازنده – بازنده به وجود وجود میآید.

سبک مصالحه: در میان سایر سبکها، سبک حلی تعارض مصالحه از یک موضع میانه برخوردار است. با یک سطح متوسطی از اهمیت دادن به نگرانی های خود و دیگران مرتبط است. این سبک براساسی یک استراتژی داد و ستد و براساسی یک تصمیم گیری دوجانبه قابل قبول اتخاذ می شود و هنگامی که دو نفر از امتیازات مساوی برخوردار باشند از این سبک بهره می برند. این سبک مستلزم هم ابراز وجود و هم مشارکت است، اما در مقایسه با سبک یکپارچگی از شدت کمتری برخوردار است. بنابراین به این موقعیت به عنوان نه برنده – نه بازنده نگریسته می شود.

روایی و پایایی

رحیم (۱۹۸۳)، در یک مطالعه جامع بروی یک نمونه ۱۲۱۹ نفری به تحلیل اعتبار و پایایی ROC-II پرداخت. تحلیل عوامل، منعکس کننده پنج سبک حل تعارض بود. محاسبه ضرایب پایایی با استفاده از باز آزمایی و همسانی درونی برای پنج خرده مقیاس این پرسشنامه، رضایت بخش گزارش شد. در ادامه تحلیل های تفکیکی، شواهد تجربی را برای روایی این پرسشنامه فراهم آورد. در مطالعه دیگری که توسط رحیم و مگنر (۱۹۹۴) صورت گرفت همسانی درونی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس های پرسشنامه در دامنه ۰/۷۲ تا ۰/۷۷ گزارش شد. رحیم و مگنر (۱۹۹۵) در پژوهشی بر روی یک نمونه ۱۴۷۴ نفری به بررسی ساختار عاملی پرسشنامه ROC-II پرداختند. نتایج حاصل از تحلیل عامل تائیدی، پنج عامل اصلی این مدل را مورد تائید قرار داد. همچنین نتایج نشان داد که این ابزار از روایی همگرا و افتراقی مطلوبی برخوردار است. همسانی درونی این ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ بین 76/0 تا 85/0 گزارش شد. کینگ و میلز (۱۹۹۰) در پژوهشی به بررسی خصوصیات روان سنجی پرسشنامه ROC-II پرداختند. پایایی این ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ 72/0  تا 77/0 گزارش شد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که ماده های پرسشنامه 89/0 درصد از واریانس کل را تبیین می نمایند.

در پژوهش حقیقی و همکاران (1391) بین خرده مقیاس های پرسشنامه سبک های حل تعارض رحیم و پرسشنامه CRQ همبستگی مثبت و منفی مشاهده شد که بیانگر روایی همگرا و واگرای مطلوب این پرسشنامه می باشد.

همچنین پایائی پرسشنامه یا قابلیت اعتماد آن با استفاده از روش اندازه­گیري آلفاي کرونباخ محاسبه شد. معمولاً دامنه ضریب اعتماد آلفاي کرونباخ از صفر (0) به معناي عدم پایداري، تا مثبت یک (1+) به معناي پایائی کامل قرار می­گیرد و هر چه مقدار بدست آمده به عدد مثبت یک نزدیکتر باشد قابلیت اعتماد پرسشنامه بیشتر می­شود. آلفای کرونباخ برای پرسشنامه سبک های حل تعارض رحیم (ROCI-II)در جدول زیر ارائه شده است:

مقدار آلفای کرونباخ در پرسشنامه­ سبک های حل تعارض رحیم (ROCI-II)